2023 yılının son haftasında yapılan açıklamada, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Kanunu'na göre 2023 yılında yeniden değerleme oranında (yüzde 122,9) artışla bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverene uygulanacak ceza oranı 15 bin 529 TL’ye yükseldi. SGK’nın, "İş Kazası İstatistikleri" 2022 raporuna göre 4A kapsamında 588 bin 823, 4B kapsamında 448 sigortalı olmak üzere toplam 589 bin 271 kişinin iş kazası kayda geçti. İş kazasına ilişkin bildirimler başta olmak üzere sürecin baştan sona sağlıklı ve güvenli yönetiminde en önemli vurgu ise eğitim.  

Hukuk Fakültesi akademisyenlerimizden Dr. Öğr. Üyesi Ender Demir, işletmelerin iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin hukuki yükümlülüklerini bilmesi ve yerine getirmesi sürecinde eğitimin ve eğitimli İş Sağlığı ve Güvenliği uzmanlarının çok önemli bir rol üstlendiğine dikkat çekti.  

İSG Eğitimleri Kağıt Üzerinde Verilmemeli  

İşverenler, İSG için lüzumlu olan her türlü araç ve gereci sağlamalarına rağmen bu araçların doğru ve etkin kullanımının denetlenmediğini ifade eden hocamız, mevzuatın yalnızca araç gereç tedariği değil, bu araçların denetiminde de işverene çeşitli yükümlülükler getirdiğini belirtti.  

“Kağıt Üstünde Uzman Ancak Yeterli Bilgiye Sahip Değiller” 

İş sağlığı ve güvenliğinin sağlanmasında en önemli aktörlerin iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimleri olduğunu kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Demir, öncelikle iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimlerinin hukuki ve teknik anlamda bir eğitimden geçmiş olmaları gerektiğine dikkat çekti. Kağıt üstünde uzman olan ancak yeterli bilgi ve birikime sahip olmayan kişiler eliyle İSG hizmetlerinin yürütülmesinin riskli olduğuna belirten hocamız, işletmelerin iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri konusunda dikkat etmesi gereken noktaları şöyle açıkladı:  

“Çalışanları eğiten, onları yönlendiren İSG profesyonellerinin iyi bir eğitim almış olmaları önemlidir. Çalışanlara özellikle; işe başlamadan önce, çalışma yeri veya iş değişikliğinde, iş ekipmanının değişmesi hâlinde veya yeni teknoloji uygulanması hâlinde eğitim verilir. Eğitimler, değişen ve ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak yenilenir, gerektiğinde ve düzenli aralıklarla tekrarlanır.” 

İSG Eğitimi Hukuki ve Cezai Olduğu Kadar Vicdani Bir Sorumluluk    

İş sağlığı ve güvenliği eğitimleri teknik ve hukuki boyutlarına da vurgu yapan hocamız; teknik eğitimlerde uygulama ve bilgi birikiminin ön plana çıktığını ifade ederek, İSG eğitimi almayı planlayan işletmeler için dikkat edilmesi gereken başlıkları şöyle sıraladı:  

“Eğitimcilerin alana hakim olması, uygulamanın içinden gelmesi, eğitiminin kağıt üstünde kalmasını engeller. Eğitim alınan kurumların belirlenmesinde, kurumun konuya hakimiyeti, geçmişi, eğitimcilerinin kimlerden oluştuğu, ilgili kişilerin uygulamanın içinden gelmesi önemli. İşletmelerin bu hususları göz önünde tutarak eğitime yaklaşmaları, hem kendi kurumlarının itibari ve menfaati hem de çalışanlarının menfaatleri bakımından büyük önem arz etmektedir. İSG eğitimlerini yalnızca yasal bir zorunluluğun yerine getirilmesi olarak görmemek lazım. Ülkemizde maalesef her gün ortalama 6-7 çalışan iş kazası neticesinde ölmekte. Konu cezai ve hukuki sorumluluğunun yanı sıra vicdani bir sorumluluk. Bir yaşamın, o yaşama dahil hayallerin yok olması her yönüyle büyük bir yıkım yaratır. Bu yıkımın bir parçası olmamak adına iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine basit bir pencereden bakmamak gerek. Gerçekten daha iyisini, en iyisini nasıl yapabiliriz diye düşünerek yaklaşmak gerekir.”