İstanbul Kültür Üniversitesi Meslek Yüksekokulu, 15 Mart 2021 Pazartesi günü “İş, Bilenindir: Girişimcilik Modelleri” webinar serisi kapsamında “Bir Girişimcilik Modeli Olarak Yönetim Danışmanlığı” konusunu işledi. Moderatörlüğünü Öğr. Gör. Ayşegül Berrak Köten, Öğr. Gör. Dr. Barış Safran ve Öğr. Gör. Burak Öçlü’nün üstlendiği etkinliğe Yönetim Danışmanları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı & Tangram Yönetim Danışmanlık A.Ş. Kurucu Ortağı CMC Zeynep Tura konuşmacı olarak katıldı.

Zeynep Tura, yönetim danışmanlığı kavramı ve alandaki güncel gelişmeler hakkında önemli konulara değindi. Boğaziçi Üniversitesi’nden mezun olan Zeynep Tura, yönetim danışmanlığını; işletmelerin daha etkin, ekonomik ve verimli çalışması için gereken altyapının kurulmasında, ilgili sorunların çözülmesinde destek veren hizmet kolu olarak tanımladı.

Bilgisayar Mühendisliği ve Elektronik Mühendisliği lisans derecelerine sahip olan Tura, hangi meslekten olursak olalım, başarıyla çalışabilmemiz için gerekli olan üç unsurun bilgi, tecrübe ve uygulama olduğunu açıkladı. Yetkinliğin bu üç kavramın birleşiminden oluştuğunu vurgulayan Tura, yönetim danışmanlığının, bu üç yetkinliğin en üst düzeyde olmasını gerektiren bir meslek olduğunu ifade etti. 

Yönetim Danışmanı kimdir?

Teknoloji alanından yönetim alanına geçişini Endüstri Mühendisliği yüksek lisansıyla destekleyen Tura, yönetim danışmanının, danışanın amaç ve hedeflerinin gerçekleştirilmesine destek vermek üzere; yönetim ve iş süreçleriyle ilgili sorunlara çözüm geliştiren, çözümlerin uygulanması için gerekli planlama ve altyapı hazırlıklarını yapan, riskleri öngörerek çözüm geliştiren ve danışandan gelen geri bildirimleri değerlendirerek kendisini, işini ve çevresini geliştiren kişi olduğunu belirtti. İş hayatında Dünya Bankası’nın çeşitli projeleri için Bilgi Teknolojileri danışmanı ve proje yöneticisi olarak görevler üstlenen Tura, yönetim danışmanlığının müşterilerine yöneticilik sorumluluğu taşıyarak, bağımsız olarak öneri ve yardım sağlama işi olduğunu söyledi. Bu öneri ve yardımların farklı şekillerde edinilebileceğini belirten Tura, müşteri organizasyonu için tamamen dış kaynaklı danışmanlık servisi sağlamanın yanı sıra, iç veya dış danışmanlar, bir veya birden fazla danışman müşteri organizasyonu içinde farklı rollerde görev alabilir, dedi. 

Türkiye'de ilk CMC (Certified Management Consultant) sertifikalı yönetim danışmanı olan Tura, yönetim danışmanlığı veren bireyler istihdam edilmiş (iç) veya kendi hesabına çalışan (dış) bireylerden oluşsa da ilkelerinin aynı olduğunu belirtti. 25 yıl boyunca yönetim danışmanı olarak çalışan Tura, danışmanların tümünün bilgilerini, deneyimlerini ve analitik düşünme, problem çözebilme becerilerini ilgili meslek standartları ve disiplinleri çerçevesinde etik kurallara uyarak çeşitli organizasyonlara değer katmak üzere verdiklerini ifade etti. Kariyerinde hem yurt içinde hem de yurt dışında çok sayıda projeye katılan Tura, yönetim danışmanlığının organizasyonlara değer yaratan uygulamalar olduğunu söyledi. Bu değerin, objektif öneriler ve iş çözümü uygulamaları ile performansları geliştirilerek kazanıldığını ileri süren Tura, başka bir deyişle, yönetim danışmanları organizasyonlara kendi kendilerine kazanamayacakları performansı vermeye yardımcı olur, dedi.

2001-2003 yılları arasında Türk kamu bankalarının yeniden yapılandırma programını yöneten Tura, yönetim danışmanlığının bağımsız, bilgili ve deneyimli kişi veya kişiler tarafından kuruluşlarda iş stratejisi, organizasyonel yapı, iş yapma yöntemleri alanlarındaki sorunların belirlenmesi, araştırılması ve uygun önerilerin geliştirilerek bu önerilerin uygulanmasında destek olmayı kapsayan hizmetler olduğunu açıkladı.

Meslek Standartları ve Kalite

Meslek Yüksekokulumuzda yürütülen ders planı çalışmaları kapsamında yürütülen Mesleki Yeterlilik Kurumu Ulusal Meslek Standartlarının önemine paralel şekilde, yönetim danışmanlığı meslek standartlarına değinen Tura, yönetim danışmanlığının diğer mesleklerden çok farklı bir meslek olduğunu vurguladı. Bu kapsamda yönetim danışmanlarının iş stratejisi, örgütsel yapı ve iş yapma yöntemleri alanlarında; hizmet vereceği alanı belirleyerek danışmanlık hizmetinin tanıtım ve pazarlamasını yaptıklarını, danışan ile ilişki kurup geliştirdiklerini ve hizmet teklifi hazırladıklarını ifade etti. Bunlara ek olarak danışanın amaç ve hedeflerinin gerçekleştirilmesine destek vermek üzere, yönetim ve iş süreçleriyle ilgili sorunlara çözüm getiren yönetim danışmanlığı projelerini hazırlayan, hazırladığı projelerin danışan nezdinde uygulanması için gerekli planlama ve çalışmaları yapan ve danışandan gelen geri bildirimlerin değerlendirmesini yapan, bilgi, beceri ve yetkinliğe sahip kişidir, dedi. 

KOBİ'ler, kamu kurumları, finans kurumları ve kuluçka merkezleri için 100'ün üzerinde yönetim danışmanlığı projesine katılan Tura, yönetim danışmanlığının okullarda eğitimi verilen bir meslek olmadığını vurguladı. AB, OECD, UNDP gibi uluslararası kuruluşların projelerinde görev alan Tura, yönetim danışmanlığının mezun olur olmaz yapmaya başlanabilecek bir meslek olmadığını, en az birkaç yıl yönetici pozisyonunda çalışmış olmayı gerektirdiğini iddia etti. 

Yönetim Danışmanı Ne Yapar?

2017'den bu yana Yönetim Danışmanları Derneği'nin başkanı olan Tura, mesleğinin, insan, iş ve işleyişin buluşma noktası olduğunu belirtti. Aynı zamanda Sektörel Dernekler Federasyonu (SEDEFED) Yönetim Kurulu Üyesi olan Tura, vezirler, kahinler gibi örnekler üzerinden, yönetim danışmanlığının insanlık kadar eski olduğunu vurguladı. Yönetim danışmanlarının önce sorunu, sonra sebebini ve en sonunda çözümü belirlediğini ve uyguladığını ifade eden Tura, uzmanlık alanlarını ise aşağıdaki gibi açıkladı.

Genel Yönetim: Benchmarking/Kıyaslama, Şirket/İş Değerleme, Değişim Yönetimi, Fizibilite/Ürün Testleri, İş Kurma, Uluslararası Yönetim, Yönetim Değerlemesi, Birleşme ve Satın Alma, Organizasyon Yapılandırma, Özelleştirme, Proje ve Kalite Yönetimi, Yeniden Yapılandırma, Araştırma/Geliştirme, Stratejik Planlama
İdari Konular: Ofis ve Bina Yönetimi, Metod/Organizasyon
Mali ve Finansal Sistemler: Muhasebe Sistemleri, Sabit Kıymet Değerlemesi, Şirket Kurtarma, Maliyet Azaltma, Konkordato/İflas, Karlılık Geliştirme, Mali Kaynak Yaratma, Vergi Yönetimi, Fon Yönetimi
İnsan Kaynakları Yönetimi: Kariyer Rehberliği, Kurumsal Kimlik, Personel Arama, Seçme, İş Sağlığı ve Güvenliği, İş Değerleme, İş Hukuku ve Endüstriyel İlişkiler, Yönetim Geliştirme, İşgücü Planlama, Motivasyon, Performans Değerlendirme, Psikolojik Ölçümler, Ücret ve Haklar, Eğitim Yönetimi
Pazarlama Yönetimi: Reklam/Promosyon, Kurum İmajı/Halkla İlişkiler, Müşteri Hizmetleri, Yeni Ürün Geliştirme/Tasarım, Doğrudan Pazarlama, Uluslararası Pazarlama, Pazar Araştırma, Pazarlama Stratejileri, Fiyatlandırma, Dağıtım, Franchising, Satış Eğitimi/Yönetimi
Üretim Yönetimi: Otomasyon, Makine/Ekipman Kullanımı, Malzeme Kullanımı ve Yönetimi, Ambalaj/Paketleme, Tesis/Fabrika Tasarımı, Ürün Tasarımı ve Geliştirme, Üretim Planlama ve Yönetimi, Verimlilik, Satın Alma, Kalite Geliştirme, Stok Yönetimi
Bilgi Teknolojisi Yönetimi: CAD/CAM, Sistem Geliştirme/Değerlendirme, Elektronik Yayıncılık, Bilgi Derleme Sistemleri, MIS (Yönetim Bilgi Sistemi), Sistem Tasarımı, Seçimi ve Kuruluşu, Web ve Sosyal Medya Yönetimi
Özel Uzmanlıklar: Enerji, Teknoloji, Çevre, Enformasyon, Hukuk, Lojistik, Kamu Sektörü, Telekomünikasyon
Doğu Marmara Sanayi ve İş Dünyaları Federasyonu (DoğuMARSİFED) Yönetim Kurulu Üyesi ve Türk Yönetim Danışmanları Platformu başkanı olan Tura, danışmanlık alanlarını ise dört kategoride sınıflandırdı.

Stratejik Danışmanlık: Strateji geliştirme ve planlama, kurumsal gelişim ve yeniden yapılanma, pazarlama stratejileri ve pazar geliştirme, entegre tedarik zinciri danışmanlığı ve uygulamaları, birleşme ve satın alma değerleme çalışmaları, kalkınma ve gelişme danışmanlığı, özel tasarım bilgi sistemleri.
Teknik Danışmanlık: Mali (bağımsız) denetim, yönetim sistemleri, kalite standartları, bilgi teknolojileri destek sistemleri, operasyonel mükemmellik sistemleri danışmanlığı, üretim verimliliği.
Operasyonel Danışmanlık: Bordrolama, muhasebe, BT altyapı ve ağ yönetimi, çağrı merkezleri, İK seçme ve yerleştirme, proje yönetimi.
Taktik Danışmanlık: Değişim yönetimi, eğitim, BT tasarım ve geliştirme, vergi danışmanlığı, satış yönetimi, pazarlama danışmanlığı/uygulamaları, pazar araştırmaları, teknik destek hizmetleri.

Uzmanlık alanları bilgi teknolojileri stratejileri, işletmeler için dijital dönüşüm, sistem modelleme, pazarlama stratejileri, operasyonel verimlilik ve iyi yönetişim olan Tura, danışmanlık yaklaşımlarına da değindi. Süreç yaklaşımını balık tutmayı öğretmeye benzeten Tura, metodoloji ve uygulama deneyimi sağlamak, müşteri ekibinin koçluğunu yapmak olarak tanımladı. Sıkça kullanılan alanları ise Toplam Kalite Yönetimi, bilgi sistemleri uygulamaları, pazarlama, üretim gibi işlevsel alanlar olarak özetledi. Çözüm Yaklaşımını da balık tutmaya benzeten Tura, işi baştan sona danışmanın gerçekleştirdiği çalışmalar olduğunu ifade etti. Sıkça kullanılan alanları ise diagnostik, değerlendirme çalışmaları, strateji geliştirme, risk ve önlem tanımlama, araştırma ve iş geliştirme şeklinde özetledi.

Yönetim Danışmanlığı mesleği neden önemli?

KASK (Klasik Araç Sporları Kulübü) başkanı ve Antika Otomobil Federasyonu yönetim kurulu üyesi olan Tura, yönetim danışmanlığı mesleğinin önemine dair de ilginç açıklamalarda bulundu. Bu meslek insanlar tarafından kabul görmeseydi, sosyal yaşam, eğitim ve toplumsallaşmanın söz konusu olamayacağını ileri süren Tura, sonuç olarak “herkes birbirine akıl danışır, bir bilene sorar”, dedi. Yönetim danışmanlarının işletmelere, yöneticilere tavsiyeler vermesinin yanı sıra, sürdürülebilir kalkınma küresel hedeflerine ilişkin de çalışmalarda bulunduğunu, bulunabileceğini ifade etti. Açlık ve yoksullukla mücadele, sağlıklı bireyler, nitelikli eğitim, toplumsal cinsiyet eşitliği, temiz su ve sıhhi koşullar, erişilebilir ve temiz enerji, insana yakışır iş ve ekonomik büyüme, sanayi, yenilikçilik ve altyapı, eşitsizliklerin azaltılması, sürdürülebilir şehir ve yaşam alanları, sorumlu üretim ve tüketim, iklim hareketleri, sudaki ve karasal yaşam, barış ve adalet, hedefler için ortaklıklar gibi önemli meselelerin çözümüne, yönetim danışmanlarının katkı sağlayabileceğini ifade etti. 

Konuşmasında “Yönetim danışmanına ne zaman ihtiyaç duyulur?” sorusuna da yanıt arayan Tura, rekabet gücünü artırmak için, kaynak kullanımını artırmak/geliştirmek gerektiğinde, işletme körlüğünden kurtulmak istendiğinde, dünya standartlarında bilgi, teknoloji ve deneyimlere hızlı ulaşmak istendiğinde, kötü gün için, iyi günde, doğma, büyüme, olgunluk, küçülme gibi işletmelerin önemli evrelerinde, danışmanların katkı sağladıklarına dikkat çekti. 

Müşteri danışmandan ne beklemeli?

İyi bir yönetim danışmanının, müşterilerinin uzmanlık, deneyim, kaynaklara erişim, bilgi, dürüstlük, tarafsızlık-objektiflik, bağımsızlık, prensip sahibi olma gibi beklentilerini karşılaması gerektiğini belirten Tura, danışmanın rollerini ise ortak-partnerden başlayarak, mentor, deneyimli uzman, koç, eğitmen, teknik danışman, danışman, kolaylaştırıcı, gözlemciye kadar geniş bir yelpazede değerlendirdi. 

1994 yılında internet teknolojilerinin başlangıç aşamasında olduğu yıllarda Yönetim Danışmanları Derneği’yle tanıştığını açıklayan Tura, iyi bir yönetim danışmanının taşıması gereken özellikleri ise; kişisel ilişkileri ve iletişimi güçlü, ikna etme ve yönlendirme becerisi, stratejik düşünme yeteneği, sorgulama ve araştırma becerisi, analitik düşünme ve değerlendirme yeteneği, karar verme yeteneği, riskleri öngörebilme becerisi, düzenli ve planlı çalışma becerisi olarak özetledi. Buna bağlı olarak danışmanın rollerini lider, örnek-rol model, psikolog-dert dinleyen, empati kuran-anlayış gösteren, motive ve teşvik eden, akıl hocası-yol gösteren, çözüm getiren biçiminde sıraladı.

Yönetim danışmanının müşterinin güvenini kazanmasının gerekliliğini vurgulayan Tura, tutumlarında mesleki ilkeler ve etik davranış çerçevesinde olma, teknik uzmanlıklar ve/veya iş/sektör deneyimlerine sahip olma, uygun eğitim ve öğrenime sahip olma, mesleki sertifikalara sahip olma, liderlik bilgisi ve becerisini gösterebilme, uygulayabilme, iyi ve sağlıklı iletişim kurabilme, üzerinde mutabık kalınan hizmetin teslimatını yapabilme niteliklerini vurguladı. 

Yönetim danışmanlığı mesleğinin tercih sebeplerini teşvik edici olması, kariyer çeşitliliği, etkileşimli çalışma ortamı, seyahat imkânı, gurur duyma, coğrafi özgürlük, atlama noktası, iyi maaş, yan faydalar olarak özetleyen Tura, dezavantajlarını ise uzun çalışma saatleri, çok sık seyahat, müşterinin itirazları, yükselme zorluğu, baskı ve stres, sürekli öğrenme zorunluluğu, tutucu kurum kültürü, fazla homojen yapı olduğunu ifade etti. 

Uzun yıllara ve çeşitli sektörlere dayanan geniş tecrübesiyle ülkemiz işletmelerini de değerlendiren Tura, KOBİ’lerin bilinçlilik düzeyi çok farklılaştığını belirtti. Özellikle üretim işletmelerinde finansal bir kara delik olduğunu ifade eden Tura, aile işletmelerinde birinci kuşağın finansal kaynaklara odaklandığı için diğer sorunları göremediğini iddia etti. İkinci kuşağın daha bilinçli olduğunu söyleyen Tura, yanlış yönetim uygulamalarıyla kaynakları israf etmelerinin, ülkemiz işletmelerinin temel sorunlarından biri olduğunu ileri sürdü.

Moderatörlüğünü Öğr. Gör. Ayşegül Berrak Köten, Öğr. Gör. Dr. Barış Safran ve Öğr. Gör. Burak Öçlü’nün üstlendiği e-seminerimizde aynı zamanda dünyada ve Türkiye’de yönetim danışmanlığı alanındaki tarihsel gelişim ve sektörel büyüklükler hakkında bilgi veren Zeynep Tura yönetim danışmanlığı yapmak isteyen genç katılımcılarımızın ve öğrencilerimizin sorularına da cevap verdi. Tura, sektörden uzmanların üniversite öğrencileriyle buluşturulmasının çok değerli olduğunu belirterek bu anlamda üniversitemize teşekkürlerini sundu. İlerleyen süreçte farklı projelerde üniversitemiz ve Yönetim Danışmanları Dermeği ile iş birliği yapılması konusunda istekli olduğunu ifade etti. Zeynep Tura’ya e-seminerimizde paylaştığı değerli bilgileri ve öğrencilerimize verdiği mesleki tavsiyeleri için çok teşekkür ederiz. 

E-seminerimizin tamamını izlemek için: http://ikusanalsinif.adobeconnect.com/pbvs3vpykkhp/